SOWA OPAC : Publiczna Biblioteka Pedagogiczna w Pile i filie

21 wyników

Książka

W koszyku

Spór o liberalizm / pod red. Michała Wróblewskiego ; [aut. Agata Bielik-Robson et al.]. - Toruń : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2011. - 164, [1] s. ; 23 cm.

(Polityka w Kulturze)

Autor

Wróblewski Michał Bielik-Robson Agata

Temat

Liberalizm

Czy liberalizm ponosi odpowiedzialność za postpolityczną nudę współczesnej Polski? Czy krytycy liberalizmu rzeczywiście igrają z ogniem pragnąc przełamać dominujący porządek? Czy Polsce potrzeba zdecydowania i jasnego określenia własnych postaw politycznych? Czy liberalizm należy wymyśleć na nowo? Odpowiedzi na te i inne palące pytania czytelnik znajdzie w tej książce, która stanowi zapis specyficznej debaty, jaka odbyła się na łamach tygodnika "Europa". Specyficznej, gdyż rozegrała się - ze znaczną przerwą - na przestrzeni dwóch lat. Jej przedmiotem był status liberalizmu - jego rozumienie, użyteczność i prawomocność, próba odrzucenia go, pokazania wypaczeń i niedoskonałości, a także obrona najważniejszych jego założeń oraz reinterpretacja. Spór jest równocześnie wyrazem polskiego doświadczenia liberalizmu, które z jednej strony odnosi się do określonych przemian pokoleniowych, z drugiej zaś bierze się z rozczarowania potransformacyjnym ładem politycznym.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Piła

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 104349 (1 egz.)

Brak okładki

Książka

W koszyku

Liberalizm po komunizmie / Jerzy Szacki. - Kraków : "Znak", 1994. - 263, [1] s ; 21 cm.

(Demokracja)

Autor

Szacki Jerzy

Temat

Liberalizm Społeczeństwo obywatelskie

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Złotów

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 37499 (1 egz.)

Książka

W koszyku

Neoliberalizm i jego (nie)etyczne implikacje edukacyjne / Danuta Anna Michałowska. - Poznań : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2013. - 343, [1] s. : il. ; 25 cm

(Psychologia i Pedagogika / Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ISSN 0083-4254 ; nr 189.)

Autor

Michałowska Danuta

Temat

Liberalizm Oświata

Przedmiotem rozważań i analiz zaprezentowanych w książce są etyczne aspekty neoliberalizmu oraz edukacji neoliberalnej. Płynące z nich wnioski umożliwiają przyjęcie świeżej perspektywy na kształt i jakość edukacji, a szczególnie na rozwój poznawczy i etyczny współczesnego człowieka oraz na to, co przeważnie jest lub też może być dla niego ważne. Etyczne problemy neoliberalizmu często są obecne w polityce oświatowej, zarówno w Polsce jak i na świecie, mimo że dotychczas są zauważane raczej rzadko. W książce zaprezentowane są wyniki badań wskazujące na hierarchię wartości i to, co dla współczesnego człowieka jest istotne w codziennym życiu, jakie działania podejmuje oraz na ile są one zgodne z tendencjami neoliberalnymi. Złożoność omawianych problemów wymaga niejednokrotnie przyjęcia interdyscyplinarnego podejścia. Dzięki temu wyłaniający się obraz rzeczywistości szkolnej w zakresie edukacji etycznej oraz codziennego funkcjonowania badanych osób pozwala przewidywać i projektować strategie działania. Publikacja adresowana jest do pracowników naukowych i studentów nauk humanistycznych oraz społecznych, jak i do rodziców, dla których odkrywanie istoty człowieczeństwa jest nadzieją na lepszą jakość życia oraz bardziej świadomą postawę w kreowaniu wizji jednostkowej i społecznej rzeczywistości. Monografia zawiera próbę odpowiedzi na pytanie o kształt rzeczywistości edukacyjnej w polskiej szkole na podstawie przeprowadzonych badań ankietowych funkcjonowania nauczycieli i uznawanych przez nich wartości oraz spraw, które ich zdaniem są ważne, a także to, co jest ważne dla uczniów w opinii badanych nauczycieli. Krytyczna analiza i refleksja na temat tego, co jest ważne dla najmłodszego pokolenia (uczniowie), jak i dla pokolenia starszego/dojrzałego (nauczyciele) pozwala na wskazanie dominującego dyskursu i związanych z nim wartości, które są powszechnie promowane oraz dalszych przewidywań natury etycznej, edukacyjnej, socjologicznej czy też polityczno-ekonomicznej.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Piła

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 106875 (1 egz.)

Książka

W koszyku

Neoliberalizm a edukacja obywatelska : studium porównawcze na przykładzie publicznych szkół średnich w Polsce i Kanadzie / Celina Czech-Włodarczyk. - Poznań : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2012. - 217, [1] s. ; 24 cm

(Psychologia i Pedagogika / Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ISSN 0083-4254 ; nr 174)

Autor

Czech-Włodarczyk Celina

Temat

Liberalizm Wychowanie obywatelskie

Publikacja przedstawia sposób oddziaływania ideologii neoliberalnej, a zwłaszcza jej koncepcji obywatela, na proces przeformułowywania podstaw programowych przedmiotu wiedza o społeczeństwie (w Polsce) i civics (w Kanadzie) oraz konstruowanie treści podręczników służących do nauczania edukacji obywatelskiej w publicznych szkołach średnich na terenie Polski i Kanady (Ontario). Celem pracy było zbadanie, na ile dominujący obecnie w świecie dyskurs neoliberalny, inspirowany i podsycany działalnością organizacji międzynarodowych, a rozpowszechniany poprzez procesy globalizacyjne, jest obecny w sektorze edukacji obywatelskiej. Książka przeznaczona jest dla szerokiego grona czytelników, zwłaszcza teoretyków edukacji i ich studentów, a także nauczycieli.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Piła

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 106909 (1 egz.)

Brak okładki

Książka

W koszyku

Demokracja peryferii / Zdzisław Krasnodębski. - Wyd. 2. - Gdańsk : Wydaw. słowo/obraz terytoria, 2005. - 349, [2] s. ; 23 cm.

(Idee i Polityka)

Autor

Krasnodębski Zdzisław

Temat

Liberalizm Polska

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Piła

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94688 (1 egz.)

Brak okładki

Książka

W koszyku

Wolność gospodarcza w prawie polskim / Cezary Kosikowski. - [Stan prawny na dzień 30 kwietnia 1995 r.]. - Warszawa : Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, 1995. - 380 s. ; 21 cm.

Autor

Kosikowski Cezary

Temat

Interwencjonizm Liberalizm gospodarczy Prawo gospodarcze Przedsiębiorstwo

dostępna do wypożyczenia

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 3 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Piła

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 82153 (1 egz.)

Wypożyczalnia Chodzież

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 39867 (1 egz.)

Czytelnia Wągrowiec

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 55687 P 7,4 (1 egz.)

Brak okładki

Książka

W koszyku

Gospodarka sterowana kontra liberalna / Zygmunt Narski. - Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek, 1995. - 85 s. ; 20 cm.

Autor

Narski Zygmunt

Temat

Polska Liberalizm gospodarczy

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Chodzież

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 40284 (1 egz.)

Brak okładki

Książka

W koszyku

Gdańsk i Ateny : o demokracji bezpośredniej w Polsce / Bronisław Świderski. - Warszawa : Wydaw. IFiS PAN - Instytutu Filozofii i Socjologii [Polskiej Akademii Nauk], 1996 (Warsz. : OW-P). - 238, [2] s. ; 20 cm.

Autor

Świderski Bronisław

Temat

Demokracja bezpośrednia Liberalizm Świadomość społeczna Polska

aktualnie wypożyczona

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Wągrowiec

Wszystkie egzemplarze są obecnie wypożyczone: sygn. 55904 (1 egz.)

Książka

W koszyku

Neoliberalizm i społeczeństwo obywatelskie / Paweł Stefan Załęski. - Toruń : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2012. - 266 s. : il. ; 22 cm.

(Monografie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej)

Autor

Załęski Paweł Stefan

Temat

Liberalizm Instytucje nonprofit Społeczeństwo obywatelskie

Książka łączy krytyczną analizę socjogenenezy dwóch fenomenów ponowoczesności - dyskursu o społeczeństwie obywatelskim oraz zjawiska zwanego potocznie trzecim sektorem. Weryfikacja popularnych opinii na temat narodzin koncepcji społeczeństwa obywatelskiego doprowadziła do wykazania na podstawie analizy materiałów źródłowych, że antykomunistyczna opozycja nie znała tej koncepcji, wypracowując w czasach pierwszej Solidarności ideę samorządnej Rzeczpospolitej. Badania prasowe ujawniły, że to komunistyczna propaganda winna być uznana za głównego sprawcę w procesie stworzenia i rozpropagowania tej koncepcji - w celu legitymizacji neoliberalnej trans-formacji systemu społeczno-politycznego w Polsce w 1989 roku. Od samych początków przemian społeczeństwo obywatelskie miało stanowić ekwiwalent dla pełnej demokratyzacji systemu politycznego i powstania dojrzałego społeczeństwa politycznego.Historyczna analiza powstania trzeciego sektora została osadzona w socjologii organizacji i administracji publicznej. Proces neoliberalnej restrukturyzacji państwa opiekuńczego zidentyfikowano jako główny czynnik rozwoju i ekspansji trzeciego sektora zdefiniowanego w związku z tym jako społeczeństwo opiekuńcze. Finansowane w większości ze źródeł publicznych organizacje opiekuńcze zaczęły stanowić złożony i elastyczny system administracyjny, który przejmuje część funkcji państwa opiekuńczego. System opiekuńczy zmienił sposób swojego funkcjonowania z uniformizacji, równości i spójności działań na rzecz ich indywidualizacji i kontroli różnic. Po upadku systemu zimnowojennego proces ten został zglobalizowany przez politykę strukturalnego dostosowania wyznaczającą zachodnim organizacjom opiekuńczym funkcję redystrybucji zasobów do państw biedniejszych.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Piła

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 105056 (1 egz.)

Brak okładki

Książka

W koszyku

Duch polskiego kapitalizmu : polski kapitalizm, Kościół, wartości / współaut. Jerzy Kropiwnicki. - Warszawa : Grupa Windsor, 1998. - 71 s. ; 23 cm.

Autor

Kropiwnicki Jerzy

Temat

Etyka społeczna Gospodarka Kościół katolicki Polska

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Złotów

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 38649 (1 egz.)

Brak okładki

Książka

W koszyku

Liberalizacja obrotów gospodarczych w strefach wolnego handlu / Jarosław Kundera. - Wrocław : Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego, 1996 (Wroc. : UW). - 228 s. : err. ; 24 cm.

(Acta Universitatis Wratislaviensis, ISSN 0239-6661 ; no 1864)

(Acta Universitatis Wratislaviensis, ISSN 0239-6661 ; no 1864.)

Autor

Kundera Jarosław

Temat

Strefa wolnego handlu. Handel zagraniczny Integracja gospodarcza. Liberalizm gospodarczy.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Wągrowiec

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 55656 (1 egz.)

Książka

W koszyku

Państwo jednej partii / Zbigniew Żmigrodzki. - Wrocław : Wydawnictwo "Nortom", 2012. - 80 s. ; 21 cm.

Autor

Żmigrodzki Zbigniew

Temat

Publicystyka polska Liberalizm Polska

W książce prof. Zbigniew Żmigrodzki ukazuje sytuację społeczną, polityczną i religijną w Polsce w latach 2010-2011 w kontekście międzynarodowym. Jego wnikliwe spostrzeżenia prowadzą do wniosku, że opanowanie mediów przez postkomunistów i demoliberałów oraz stosowanie coraz konsekwentniej cenzury i poprawności politycznej, prowadzi do pełnej totalizacji życia społecznego i politycznego w Polsce. Działania obecnie rządzącej ekipy PO-PSL prowadzą do opanowania przez nią wszystkich dziedzin życia w naszym kraju, ze szkodą dla przyszłego rozwoju.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Piła

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 104994 (1 egz.)

Brak okładki

Książka

W koszyku

Demokracja, liberalizm, społeczeństwo obywatelskie : doktryna i myśl polityczna / pod red. Wojciecha Kautego przy współpr. Piotra Świercza. - Katowice : Wydawnictwo UŚ, 2004. - 558, [2] s. : rys. kolor. ; 24 cm.

(Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, ISSN 0208-6336 ; nr 2235.)

Autor

Kaute Wojciech. Świercz Piotr.

Temat

Demokracja Globalizacja Liberalizm Społeczeństwo obywatelskie Polska

Gatunek

Materiały konferencyjne

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Trzcianka

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 31466 (1 egz.)

Brak okładki

Książka

W koszyku

Spór pozytywistów z konserwatystami o przyszłość Polski : 1870-1903 / Andrzej Jaszczuk. - Warszawa : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986. - 292, [4] s. : il., faks., err. ; 21 cm.

(Polska XIX i XX wieku - Dzieje Społeczne)

Autor

Jaszczuk Andrzej

Temat

Konserwatyzm Liberalizm Pozytywizm

dostępna do wypożyczenia

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 5 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Piła

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 60013, 60012 (2 egz.)

Wypożyczalnia Chodzież

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 31496 (1 egz.)

Wypożyczalnia Czarnków

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 22595 (1 egz.)

Wypożyczalnia Złotów

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 29026, 29008 (2 egz.)

Wypożyczalnia Wągrowiec

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 41824 (1 egz.)

Książka

W koszyku

(Inspiracje Edukacyjne)

Autor

Kordziński Jarosław

Forma i typ

Książki Publikacje fachowe Publikacje naukowe

Odbiorca

Dyrektorzy szkół Nauczyciele

Temat

Innowacje pedagogiczne Liberalizm edukacyjny Nauczanie Szkolnictwo Uczenie się Zmiana społeczna Polska

Gatunek

Opracowanie

Dziedzina i ujęcie

Edukacja i pedagogika

Świat, w którym funkcjonuje dzisiejsza szkoła – uczęszczający do niej uczniowie oraz zatrudnieni w niej nauczyciele – uległ radykalnej zmianie. Pandemia Covid-19, konieczność nauczania zdalnego i związane z tym zaburzenia zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, a także wojna w Ukrainie i potrzeba wsparcia uczniów z doświadczeniem migracji – pokazują chaos funkcjonowania szkoły oraz wskazują na potrzebę stosowania nowych rozwiązań w nauczaniu. Publikacja zawiera refleksje na temat kondycji współczesnej szkoły, jej dyrekcji i nauczycieli, ich doświadczeń, wad, ograniczeń oraz perspektyw działania pozwalających uczynić ze szkoły miejsce rozwoju i budowania wiary w siebie. Zwraca uwagę na to, że mamy dookoła coraz więcej świetnych nauczycieli oraz doskonale zorganizowanych i ciekawie pracujących szkół, z których warto brać przykład i promować proponowane przez nie rozwiązania. Książka jest przeznaczona dla nauczycieli, dyrektorów szkół, członków nauczycielskich związków zawodowych. Zainteresuje zarówno pracowników naukowych, jaki i studentów kierunków pedagogicznych.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Piła

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 117314 (1 egz.)

Brak okładki

Książka

W koszyku

Społeczeństwo i Polityka. Nr 1 (6) 2006. - Pułtusk : WSH WNP, 2006. - 183, [1] s. ; 24 cm.

(Społeczeństwo i Polityka: pismo edukacyjne / red. nacz. Wojciech Jakubowski ; Wyższa Szkoła Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora. Wydział Nauk Politycznych ISSN 1733-8050)

Temat

Polityka Samorząd terytorialny Samorząd zawodowy Francja Liberalizm Polska

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Czarnków

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 35958 (1 egz.)

Książka

W koszyku

Politologia : zarys problematyki / Henryk Przybylski. - Wyd. 2 popr. i poszerz. - Katowice : "Śląsk", 2004. - 444, [1] s. : rys., wykr. ; 24 cm.

Autor

Przybylski Henryk

Temat

Polityka Partie polityczne Państwo Marketing polityczny Public relations Demokracja Konserwatyzm Liberalizm Socjaldemokratyzm Komunizm Trockizm Maoizm Fundamentalizm Polityka międzynarodowa Integracja europejska Unia Europejska NATO Polska

Gatunek

Podręczniki akademickie

Powodzenie pierwszego wydania Politologii skłania do ponownej publikacji tego podręcznika. Drugie wydanie zostało uzupełnione przez autora o badania dotyczące działalności public relations w strukturach władzy politycznej.

dostępna do wypożyczenia

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 2 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Czytelnia Chodzież

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 43249 (1 egz.)

Wypożyczalnia Złotów

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 45416 (1 egz.)

Książka

W koszyku

Bezpieczeństwo społeczne Polaków wobec wyzwań XXI wieku / Marek Leszczyński. - Warszawa : Difin, 2011. - 166 s. : il. ; 23 cm.

(Zarządzanie Bezpieczeństwem)

Autor

Leszczyński Marek

Temat

Bezpieczeństwo narodowe Polityka społeczna Globalizacja Suwerenność państwa Świadomość narodowa Liberalizm Dyskryminacja Nierówności społeczne Ubóstwo Unia Europejska Społeczeństwo obywatelskie Wykluczenie społeczne Bezrobocie Płaca minimalna Instytucje nonprofit Samorząd terytorialny Kapitał społeczny Siła robocza

Gatunek

Podręczniki akademickie

W publikacji w sposób kompleksowy zaprezentowano problematykę bezpieczeństwa społecznego jako części składowej bezpieczeństwa narodowego. Może być przydatna jako podręcznik dla studentów kierunków: bezpieczeństwo narodowe, bezpieczeństwo wewnętrzne, politologia oraz innych kierunków społecznych, w ramach których funkcjonują specjalności związane z bezpieczeństwem. Publikacja jest także adresowana do przedstawicieli administracji publicznej odpowiedzialnej za bezpieczeństwo obywateli, a także szerokiego kręgu odbiorców, pragnących poszerzyć swoją wiedzę w zakresie bezpieczeństwa.

dostępna do wypożyczenia

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 4 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Piła

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 105479 (1 egz.)

Wypożyczalnia Czarnków

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 38826 (1 egz.)

Wypożyczalnia Złotów

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 44883 (1 egz.)

Wypożyczalnia Wągrowiec

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 63723 (1 egz.)

Książka

W koszyku

Politologia / Andrew Heywood ; tł. Barbara Maliszewska, Marta Masojć, Natalia Orłowska, Dorota Stasiak. - Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. - 554, [2] s. : rys., portr. ; 24 cm.

Autor

Heywood Andrew Maliszewska Barbara. Masojć Marta. Orłowska Natalia. Stasiak Dorota.

Temat

Polityka Polska Ideologia Liberalizm Konserwatyzm Socjalizm (ideologia i ruch społ.) Demokracja Państwo Nacjonalizm Globalizacja Decentralizacja (adm.) Świadomość społeczna Gospodarka Społeczeństwo Klasy społeczne Legitymizacja władzy Wybory Głosowanie Partie polityczne Systemy partyjne Ruchy społeczne Konstytucja Prawo Sądownictwo Parlament Władza wykonawcza Prezydentura (urząd) Premier (urząd) Biurokracja Wojsko Policja

dostępna do wypożyczenia

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 4 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Piła

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 96231, 95826, 96230 (3 egz.)

Wypożyczalnia Chodzież

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 50476 (1 egz.)

Wypożyczalnia Czarnków

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 35872 (1 egz.)

Wypożyczalnia Złotów

Egzemplarze są obecnie niedostępne: sygn. 42159