W książce zinterpretowano około 500 pojęć związanych bezpośrednio lub pośrednio z problematyką celną. Zestaw ten, mimo że został stosunkowo rozbudowany wydaje się daleki od zbioru pełnego, chociażby ze względu na ustawiczne nowelizowanie rozwiązań prawnych w celu ich dostosowania do zmieniających się realiów w międzynarodowej wymianie towarowej. Swoistym uzupełnieniem interpretowanych pojęć jest zestaw podstawowych haseł i zwrotów w wersji polsko-angielskiej i angielsko-polskiej. Ocenia się bowiem, że współcześnie, bez znajomości tych zwrotów niemożliwe stanie się realizowanie zadań związanych z przepływem towarów wspólnotowych i niewspólnotowych. Wszak cło w swej istocie dotyczy jedynie relacji międzynarodowych.

Przemiany implikowane przez proces integracji oraz rozszerzenia UE stanowią kluczowe czynniki kształtujące system stosunków międzynarodowych w Europie. Rozważając skutki rozszerzenia UE badacze stosunków międzynarodowych podejmują przede wszystkim kwestie polityczne, gospodarcze, społeczne, cywilizacyjne itp. Literatura przedmiotu skupia się na wielowymiarowych aspektach procesu integracji europejskiej, instytucjonalizacji UE, skutkach akcjesji Polski do struktur unijnych oraz jej roli i pozycji w zjednoczonej Europie. Z tego względu w ramach Katedry Międzynarodowych Stosunków Politycznych Wyższej Szkoły Cła i Logistyki w Warszawie podjęto badania, które poświęcone zostały dylematom rozszerzenia specyficznej grupy - granicznych państw UE. Celem dociekań było objaśnienie przesłanek wpływających na politykę państw granicznych UE oraz redefinicja ich roli w nowym układzie międzynarodowym z uwagi na specyfikę położenia. Efekty dociekań badawczych zostały zaprezentowane na konferencji naukowej przeprowadzonej wiosną 2006 r. Referaty wygłoszone na tej konferencji, zarówno przez pracowników Katedry Międzynarodowych Stosunków Politycznych Wyższej Szkoły Cła i Logistyki, jak i nauczycieli akademickich ze Szkoły Głównej Handlowej i Instytutu Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego zawarto w niniejszym opracowaniu.

Problematyka określania wielkości partii, jako podstawowe zagadnienie z obszaru zarządzania przepływem strumieni materiałowych, jest nadal w orbicie zainteresowań zarówno świata akademickiego jak i praktyków zarządzania. Poszukiwanie optymalnej wielkości partii, zarówno w obszarze produkcji jak i zaopatrzenia, znalazło wiele realizacji. Klasyczna formuła w oparciu o koszty uzupełniania i utrzymaniu zapasów ewaluowała w kierunku modeli uwzględniających: specyfikę istniejących ograniczeń, charakterystykę zużycia, czy wreszcie potrzebę integracji obszaru zaopatrzenia i produkcji. Zaawansowanie modeli matematycznych w rozważaniach akademickich spowodowało jednak hermetyzację proponowanych rozwiązań, które czasami znajdują swoją realizację w algorytmach „zaszytych” w systemach informatycznych wspomagających zarządzanie. Praktyka pokazuje jednak, że często rozwiązania te nie znajdują uznania wśród praktyków, ze względu na nieintuicyjne wyniki obliczeń oraz wysokie wymagania co do precyzji i aktualności danych wsadowych. Zmienność warunków praktyki gospodarczych, a co za tym idzie aktualność i dokładność posiadanych danych, jest (obok ogólnej komplikacji kryteriów optymalizacji) zapewne najistotniejszą determinantą warunkującą osiągnięcie satysfakcjonujących wyników. Rozwój zarządzania łańcuchem dostaw, zarówno w ujęciu lokalnej sieci dostawców jak i globalnych źródeł dostaw, spowodował kolejny wzrost wymagań w zakresie optymalizacji wielkości partii dostawy. Obok klasycznych kryteriów optymalizacji pojawiły się zagadnienia związane z dostosowaniem sposobu kalkulacji do realizacji konkretnej strategii logistycznej lub rozwiązań z zakresu zarządzania zapasami, czy metod konsolidacji i dekonsolidacji ładunków. Nastąpiła również ogólna multiplikacja wzajemnych zależności ze względu na rozwój wielopoziomowych łańcuchów dostaw. W ostatnich latach obserwuje się również wzrost znaczenia dostępności towaru rozumianej nie tylko przez prymat fizycznej obecności towaru w określonej lokalizacji łańcucha dostaw ale także jako gotowość przemieszczenia towaru w akceptowalnym przez klienta czasie do lokalizacji wskazanej przez niego. Taka zmiana podejścia do określania dostępności towarów otwiera nowe możliwości w zakresie definiowania przepływu materiałowego w tym wielkości partii. Wobec powyższych stwierdzeń i obserwacji z punktu widzenia praktyki zarządzania, wciąż istotnym zagadnieniem jest dobór metody określania wielkości partii do istniejących uwarunkowań oraz przyjęcie odpowiednich sposobów pomiaru uzyskiwanych wyników. Zatem niezbędne staje się sformułowanie właściwych rekomendacji w zakresie użycia konkretnych metod kształtowania wielkości partii dla zróżnicowanych konfiguracji łańcucha dostaw. Niniejsze opracowanie jest wynikiem realizacji projektu badawczego KSL 1/15 „Modelowanie ekonomicznej wielkości partii w łańcuchu dostaw” realizowanego w latach 2015 – 2017 w Katedrze Systemów Logistycznych Wyższej Szkoły Logistyki w Poznaniu. Głównym celem prac badawczych była analiza funkcjonowania modeli przepływu materiałowego w rozmaitych uwarunkowaniach łańcucha dostaw. Opracowanie ma cechy projektu naukowego o charakterze badań podstawowych, który nie wyklucza zastosowania (wdrożenia) wyników badań w praktyce gospodarczej. W projekcie wykorzystane zostały narzędzia i metody typowe dla realizacji badań teoretycznych: studium literatury krajowej i zagranicznej, obserwacja i analiza otoczenia gospodarczego – współczesne praktyki biznesowe, obliczenia scenariuszy wariantów biznesowych w arkuszu kalkulacyjnym MS Excel, symulacje procesów przepływu materiałowego w programie iGrafx Process for Six Sigma, obróbka statystyczna wyników badań w programie Minitab 19. Efektem realizacji projektu badawczego jest zdobycie szczegółowej wiedzy na temat wybranego modelu przepływu materiałowego w łańcuchu dostaw, pozwalającego skutecznie i efektywnie zarządzać nim z punktu widzenia ekonomiki realizacji tego przepływu. Niniejsze opracowanie stanowi uzupełnienie luk w obecnym stanie wiedzy logistycznej na temat obserwowanych faktów związanych z modelami przepływów w łańcuchach dostaw – doprecyzowanie i dogłębne poznanie praw rządzących zachowaniem się analizowanych zjawisk. Część pierwszą opracowania stanowią studia literaturowe metod kształtowania wielkości partii zamówienia / dostawy (rozdziały 1 – 3). Pierwszą, wyjściową perspektywę, stanowi ujęcie klasyczne – rozpatrywanie wielkości partii jedynie w relacji dwóch współpracujących ze sobą ogniw łańcucha dostaw. Druga, szersza perspektywa, dotyczy ujęcia współczesnego – rozpatrywania wielkości partii pomiędzy wszystkimi uczestnikami łańcucha dostaw. Obie perspektywy zostały rozpatrzone z punktu widzenia zarówno teorii jak i praktyki. Część drugą opracowania stanowią przeprowadzone w arkuszu kalkulacyjnym analizy dotyczące funkcjonowania wybranego modelu przepływu materiałowego (rozdziały 4 – 6). W ramach tej części ma miejsce identyfikacja zależności pomiędzy wielkością partii przepływu materiałowego pomiędzy poszczególnymi ogniwami w łańcuchu dostaw a kosztami tego przepływu. Uzupełnieniem analizy kosztów jest analiza osiągniętego poziomu obsługi klienta. Część trzecią opracowania stanowi model obliczeniowy, pozwalający badać metodę ekonomicznej wielkości partii zamówienia / dostawy – ekonomikę przepływu materiałowego (rozdziały 7 i 8). Opracowany model umożliwia testowanie rozmaitych scenariuszy biznesowych. W badaniach posłużono się metodą modelowania i symulacji procesów. W kontekście wcześniejszych wyników badań (rozdziały 4 – 6), uwagę skupiono na konfiguracji wielkości partii w obszarze dystrybucji. Niniejsze opracowanie kończy przekrojowe podsumowanie w postaci syntetycznych wniosków, obejmujące wszystkie części (zadania) programu badawczego projektu. Każdy logistyk poszukuje kompromisu, stara się pogodzić dwa sprzeczne ze sobą cele: z jednej strony – zapewnić określony poziom obsługi klienta, z drugiej – uczynić to po akceptowalnych kosztach. Niniejsze opracowanie, dotyczące kształtowania wielkości partii zamówienia / dostawy w łańcuchach dostaw, wpisuje się w ten logistyczny dylemat. Jest dedykowane wszystkim logistykom – teoretykom jak i praktykom logistyki – wszystkim tym, którym zależy aby osiągać zakładany poziom obsługi klienta ale przy niższym niż dotychczas zaangażowaniu kapitału.